του Τσάρλς Κόνια (Charles Konia) M.D.
Εισαγωγή
Αυτή η σειρά των άρθρων αποδεικνύει με βάση κλινικές παρατηρήσεις την άποψη του Βίλχελμ Ράιχ ότι οι διάφορες ασθένειες, που συμπεριλαμβάνονται στον όρο «σωματικές βιοπάθειες», έχουν κοινή λειτουργική αρχή (ΚΛΑ) μια διαταραχή στον παλμό του πλασματικού συστήματος του οργανισμού. Αποδεικνύει ακόμα ότι η οργονοθεραπεία μπορεί να εξαλείψει τόσο τα σωματικά βιοπαθητικά συμπτώματα όσο και τη διαταραχή του παλμού, που αποτελεί το υπόβαθρό τους.
Κάθε βιοπάθεια εκδηλώνεται κυρίως στο σώμα, ενώ στον όρο αυτό εμπεριέχονται και οι ψυχοσωματικές ασθένειες της παραδοσιακής ιατρικής. Ωστόσο, ο όρος «ψυχοσωματική» είναι λανθασμένος για τους εξής λόγους:
1. Αποτυγχάνει να καθορίσει σωστά τις εξελικτικές διαδικασίες της συγκεκριμένης ασθένειας.
2. Δεν είναι επαρκώς περιεκτικός. Για παράδειγμα, η νόσος του Πάρκινσον, η σκλήρυνση κατά πλάκας κ.λπ. (που αποτελούν παραδείγματα σωματικών βιοπαθειών) δεν είναι προς το παρόν σαφώς παραδεκτό ότι έχουν ψυχικό αλλά και σωματικό περιεχόμενο.
Κυριολεκτώντας, κάθε βιοπάθεια, συμπεριλαμβανομένων ακόμα και των ψυχικών διαταραχών (δηλαδή προβλημάτων στο χαρακτήρα), έχει τόσο ψυχικό όσο και σωματικό περιεχόμενο.
Ο οργονομικός όρος «βιοπάθεια» εστιάζεται στην παθογένεση αυτών των ασθενειών. Όλες οι βιοπάθειες οφείλονται στην προϋπάρχουσα διαταραχή του οργονοτικού παλμού που επηρεάζει το πλασματικό σύστημα (αυτόνομο νευρικό και αγγειακό σύστημα). Αυτή η διαταραχή προκαλείται από οργασμική ανικανότητα.
Μια ψυχική βιοπάθεια εκδηλώνεται όταν η διαταραχή του παλμού εμφανίζεται σε τμήμα του σώματος που περιλαμβάνει κάποια ερωτογόνο ζώνη (1). Μια σημαντική βιοπάθεια από την άλλη μεριά, μπορεί να προκύψει από τη θωράκιση οποιουδήποτε τμήματος του σώματος. Όλες οι σωματικές βιοπάθειες αναπτύσσονται με υπόβαθρο μια προϋπάρχουσα, καλυμμένη ψυχική βιοπάθεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις η θεραπεία δεν καθορίζεται μόνο από τη χαρακτηροδομή του ασθενή, αλλά επίσης από το τμήμα στο οποίο εμφανίζεται η σωματική βιοπάθεια.
Μια σωματική βιοπάθεια εμφανίζεται όταν η μυϊκή θωράκιση αποτυγχάνει να ακινητοποιήσει την ενέργεια, η οποία ακολούθως κατακλύζει το πλασματικό σύστημα, ιδιαίτερα το αυτόνομο νευρικό σύστημα και τα όργανα - στόχους που αυτό εννευρώνει. Η ανεκφόρτιστη σωματική διέγερση, έτσι όπως εκδηλώνεται μέσα από τις οδούς της αυτόνομης διαίρεσης του πλασματικού συστήματος σε νευρικό και αγγειακό, δημιουργεί - πολύ απλά - τα συμπτώματα της βιοπάθειας. Αυτή η διαδικασία μπορεί να συγκριθεί με το άγχος στις ψυχικές βιοπάθειες. Και οι δύο καταστάσεις βιοπάθειας προκύπτουν από την αναποτελεσματική θωράκιση.
Οι βιοπάθειες συρρίκνωσης (π.χ. του καρκίνου) αναπτύσσουν αυξημένη αγγείωση, η οποία προμηθεύει με μεγάλες ποσότητες ενέργειας την ανάπτυξη του όγκου. Εδώ, το αγγειακό μέρος του πλασματικού συστήματος είναι το πρωταρχικό μέσο της ενεργειακής εκφόρτισης. Αντίθετα, σε όλες τις άλλες βιοπάθειες στις οποίες δεν υπάρχει συρρίκνωση, το πρωταρχικό μέσο εκφόρτισης της ενέργειας είναι το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Και στις δύο περιπτώσεις ο ασθενής έχει περισσότερη ενέργεια από όση δεσμεύεται στη θωράκιση.
Οι σωματικές βιοπάθειες μπορούν να χωριστούν σε υψηλής ενεργειακής φόρτισης, όπου η ενέργεια εκφορτίζεται μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος και σε χαμηλής ενεργειακής φόρτισης, όπου η εκφόρτιση επιτυγχάνεται μέσω του αγγειακού συστήματος. Στην τελευταία περίπτωση, της συρρικνωτικής βιοπάθειας, έχουν προηγηθεί δεκαετίες χρόνιας συμπαθητικοτονίας (δηλαδή χρόνια διέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος), που αποτελεί την αρχική εκδήλωση της βιοπάθειας πριν από το σχηματισμό όγκου. Μετά από δεκαετίες συμπαθητικοτονίας η αυτόνομη διέγερση σβήνει συγχρόνως με την ψυχολογική παραίτηση του οργανισμού. Σε αυτό το σημείο, η αγγειακή συνιστώσα του πλασματικού συστήματος γίνεται η κύρια διέξοδος. Τότε μπορεί να συμβεί ο σχηματισμός κακοήθους όγκου, συνοδευόμενος από τον πολλαπλασιασμό του αγγειακού ιστού. Αυτό στη συνέχεια αποδυναμώνει ενεργειακά τον οργανισμό που «φιλοξενεί» τον όγκο και επιταχύνει έτσι τις διαδικασίες συρρίκνωσης.
Ο σχηματισμός καλοήθους όγκου μπορεί να αντιπροσωπεύει μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα σε εκείνες τις σωματικές βιοπάθειες στις οποίες αποκλειστικά συμμετέχει το αυτόνομο νευρικό σύστημα και σε κείνες τις οποίες η συρρίκνωση είναι παρούσα. Αν κάτι τέτοιο είναι σωστό, τότε στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να συμμετέχουν και οι δύο ιδιότητες του πλασματικού συστήματος. Είναι γνωστό ότι καλοήθεις όγκοι μπορούν να αναπτυχθούν από βιοπάθειες υψηλής ενέργειας και ότι οι όγκοι αυτοί, κάτω από ειδικές συνθήκες είναι δυνατό να εκφυλισθούν σε κακοήθεις.
Όταν η ενέργεια πλημμυρίζει το αυτόνομο νευρικό σύστημα, το αποτέλεσμα είναι η χρόνια συμπαθητικοτονία. Σε μερικές βιοπαθητικές ασθένειες μπορεί να εμφανιστεί επιπρόσθετα μια παρασυμπαθητική αντίδραση, παράλληλα με τη χρόνια συμπαθητικοτονία. Δηλαδή, αυτό μπορεί να συμβεί είτε ταυτόχρονα με τη διέγερση του συμπαθητικού συστήματος, όπως στην περίπτωση της νόσου του Raynaud και στην ημικρανία.
Συνήθως, τα βιοπαθητικά συμπτώματα εμφανίζονται κι εξαφανίζονται ανάλογα με τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Όταν όμως, η αυτόνομη εκφόρτιση τέτοιας υφής γίνει χρόνια και αγκυλοποιηθεί, τότε μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη δομική βλάβη των ιστών, Επειδή λοιπόν τα συμπτώματα της βιοπάθειας προέρχονται από την σεξουαλική διέγερση που δεν μπορεί να εκφορτιστεί εξαιτίας της οργασμικής ανικανότητας, η οργονοθεραπεία παραμένει ο μοναδικός τρόπος οριστικής εξάλειψης μιας σωματικής βιοπάθειας.
Κατά τη διάρκεια της οργονοθεραπείας μπορεί να εμφανιστούν και εξαφανιστούν σημαντικές βιοπάθειες. Οι εκδηλώσεις τους μπορεί να ποικίλουν σε ένταση μέχρι του σημείου εκείνου που γίνονται τόσο φανερές ώστε να μπορούν να διαγνωστούν και από την παραδοσιακή ιατρική. Σε άλλες περιπτώσεις όμως, είναι αρκετά δυσδιάκριτες για να αναγνωριστούν ιατρικά. Ανάλογα με τον τύπο και τη βαρύτητα της σωματικής αντίδρασης, η αντιμετώπιση ενός βιοπαθητικού συμπτώματος μπορεί να απαιτήσει ιατρική ή χειρουργική παρέμβαση. Όπως και στην περίπτωση της ψυχικής βιοπάθειας, όσο πιο νωρίς εμφανίζεται μια σωματική βιοπάθεια στη ζωή του ατόμου, τόσο πιο σοβαρές θα είναι οι συνέπειές της.
Η παρουσίαση των παρακάτω ιστορικών δείχνει πολύ γνωστά παραδείγματα βιοπαθητικών διαταραχών. Κάθε ιστορικό εστιάζεται κυρίως στις κλινικές εκδηλώσεις των σωματικών βιοπαθειών και όχι στη διαδικασία συστηματικής διάλυσης της θωράκισης. Η ανάλυση των περιπτώσεων φτάνει μέχρι του σημείου όπου εξαλείφονται οι βιοπάθειες.
Καρδιοαγγειακή υπέρταση (ιδιοπαθής υπέρταση)
Αιτιολογία: Σε αυτή την κατάσταση, που είναι ο πιο κοινός τύπος υπέρτασης που συναντάμε στην κλινική πρακτική, επηρεάζεται κυρίως το θωρακικό τμήμα. Υπάρχει χρόνια συμπαθητικοτονία του καρδιοαγγειακού συστήματος και η πλεονάζουσα διέγερση του συμπαθητικού μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της συχνότητας και ρυθμικότητας του καρδιακού παλμού. Βιοφυσικά, ο ασθενής φαίνεται να βρίσκεται κάτω από μεγάλη ένταση και ο θώρακας συγκρατείται σε στάση εισπνοής. Η κατάσταση αυτή γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή σαν αίσθηση πίεσης ή έντασης στο στήθος, ανάλογα πάντα από το βαθμό επαφής που έχει με τον εαυτό του. Στο θωρακικό τμήμα συγκρατούνται μεγάλες ποσότητες καταπιεσμένης οργής. Αν η κατάσταση γίνει χρόνια, προδιαθέτει στην ανάπτυξη αρτηριοσκλήρωσης, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, καθώς και νεφρικής νόσου.
Παρουσίαση ιστορικών
Υπέρταση που παρουσιάστηκε πριν τη θεραπεία. Ένας 56χρονος, παντρεμένος, λευκός, λογιστής, ήρθε για θεραπεία εξαιτίας ενός προβλήματος αγγειακή ς υπέρτασης που διαρκούσε 10 χρόνια. Περίπου 4,5 χρόνια πριν από τη θεραπεία, ένας παθολόγος βρήκε την πίεσή του να είναι 240/150. Η κατάστασή του ήταν κατά τα άλλα φυσιολογική και οι αναλύσεις του αίματος των ούρων, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΚΓ) και οι ακτινογραφίες του θώρακα ήταν σε φυσιολογικά όρια. Έπαιρνε διουρητικά και αντιυπερτασικά φάρμακα και χρησιμοποιούσε ένα ελαφρό ηρεμιστικό. Ακολουθώντας την αγωγή αυτή, η πίεσή του σταθεροποιήθηκε γύρω στα 180/110. Ο γιατρός του του είπε ότι η βελτίωση αυτή ήταν ό,τι περισσότερο μπορούσε να περιμένει.
Όταν τον είδα για πρώτη φορά, παραπονέθηκε για περιστασιακούς πονοκεφάλους, αλλά όχι για ζάλη. Όταν εκνευριζόταν ένιωθε ένα μούδιασμα στο αριστερό του χέρι. Τοποθέτησε χρονικά την έναρξη της υπέρτασής του από τότε που η γυναίκα του αρνήθηκε να έχει ερωτικές σχέσεις μαζί του. Αργότερα έμαθε ότι είχε εραστή. Όταν συζήτησε το θέμα μαζί της το έκανε χωρίς καμιά συγκινησιακή έκφραση, αλλά δήλωσε με λογικό τρόπο ότι με τις ενέργειές της έβαζε σε κίνδυνο το γάμο τους. Σε αυτό το σημείο η φωνή του ανακόπηκε και ξαφνικά έγινε δυνατότερη. Δήλωσε ότι ποτέ δεν έκφραζε θυμό. Απλώς κατσούφιαζε και αποσυρόταν, καταλήγοντας να αισθάνεται ηλίθιος.
Παραδέχθηκε ότι δεν έκανε τίποτα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του γάμου του.
Κατά τη βιοφυσική εξέταση το σώμα του έδειξε καλά αναπτυγμένο αλλά με ένταση. Ήταν μυωπικός και δυσκολευόταν να κινεί τα μάτια του. Μιλούσε με ένα άτολμο, συγκρατημένο τρόπο. Το ινίο του ήταν σφικτό και το πρόσωπό του και ο αυχένας του άκαμπτα. Το στήθος του φαινόταν να βρίσκεται σε ιδιαίτερη ένταση και ήταν συγκρατημένο σε στάση εισπνοής. Τόσο το θωρακικό, όσο και το διαφραγματικό τμήμα, ήταν βαριά θωρακισμένα. Υπήρχε μια γενικευμένη ευαισθησία κατά μήκος του υπογάστριου τόξου. Η υπόλοιπη βιοφυσική εξέταση δεν είχε κάτι το αξιοσημείωτο. Χαρακτηρολογικά, είχε ένα σημαντικό συναισθηματικό μπλοκάρισμα και αμφέβαλα όταν παρουσιάζονταν λεπτές υποθέσεις. Για παράδειγμα, παρά την ξεκάθαρη σύνδεση της έναρξης της υπέρτασής του με την απότομη σεξουαλική άρνηση της γυναίκας του αμφέβαλε για τη σημασία της σεξουαλικότητας στη ζωή του. Η χαρακτηρολογική διάγνωση ήταν, κατατονικός σχιζοφρενής.
Εξαιτίας της βαρύτητας της υπέρτασης (η πίεσή του κυμαινόταν μεταξύ 160/110 και 150/100), ο αρχικός θεραπευτικός στόχος ήταν η διευκόλυνση έκφρασης των συγκρατημένων συναισθημάτων από το στήθος του. Το θωρακικό τμήμα κινητοποιήθηκε με την ενεργοποίηση των μεσοπλεύριων μυώνων, ενώ τον ενθάρρυνα να φωνάζει.
Η πίεση του αίματος έπεσε αμέσως στο 140/90, σε μια περίπτωση έφτασε στο 130/80 και γενικότερα αισθανόταν λιγότερη ένταση. Η γυναίκα του, που συχνά παραπονιόταν για την αποτυχία του να έχει κοινωνικές σχέσεις, βρήκε ότι άρχισε να γίνεται περισσότερο κοινωνικός. Άρχισε επίσης να μιλάει τακτικά στα παιδιά του, πράγμα που γι' αυτόν ήταν κάτι ασυνήθιστο.
Η ανακούφιση της σωματικής έντασης οδήγησε σε μεγαλύτερο βαθμό επαφής. Ένιωσε περισσότερο αισιόδοξος και είδε πως η εγωιστική στάση του απέναντι στα παιδιά του οφειλόταν στην υπερβολικά επιεική μητέρα του.
Η συνεχής κινητοποίηση του θωρακικού τμήματος σταθεροποίησε την πίεσή του στα φυσιολογικά επίπεδα και έτσι μείωσε την αντιυπερτασική αγωγή. Εξαιτίας των εντάσεων που αντιμετώπιζε τόσο στο σπίτι του όσο και στην εργασία του, η πίεσή του ήταν ανεβασμένη στην αρχή κάθε συνεδρίας, αλλά έπεφτε στα φυσιολογικά όρια μετά την έκφραση οργής από το στήθος.
Καθώς η συγκινησιακή του επαφή βελτιωνόταν άρχισε να αντιμετωπίζει ενεργητικά τη γυναίκα του, όπως και τη μητέρα του. Είχε μια έκρηξη οργής εναντίον της γυναίκας του επειδή τον τυραννούσε και αποφάσισε να μη νοιάζεται για το αν θα διαλυθεί ο γάμος του, καθώς διαπίστωσε την κακή ποιότητα της συζυγικής του σχέσης και κατάλαβε ότι δεν είχε να χάσει τίποτα αν διαλυόταν.
Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο θυμός του έγινε βαθύτερος και εκφραζόταν και από το διαφραγματικό τμήμα. Μετά την έκφραση οργής από το θώρακα ξεσπούσαν βίαια αντανακλαστικά εμετού. Μετά τα ουρλιαχτά το σώμα του κυριευόταν από δονήσεις και παλλόταν μέχρι κάτω τους μηρούς. Ένιωθε περισσότερη αυτοπεποίθηση και είπε στη γυναίκα του σ' ένα ξέσπασμα οργής ότι μπορούσε να φύγει αν το ήθελε. Η πίεση του αίματός του παρέμενε φυσιολογική, έγινε πιο χαλαρός, ενώ η προσθιο-οπίσθια διάμετρος του στήθους του ελαττώθηκε. Παράλληλα ανέπτυξε δυνατή και βροντερή φωνή.
Σε αυτό το σημείο σταμάτησε κάθε αντιυπερτασική αγωγή. Όσο μπορούσε να εκφράζει οργή από το στήθος και το διάφραγμα, είχε τη δυνατότητα να διατηρεί την πίεσή του φυσιολογική. Κατά τις συνεδρίες όλο το σώμα του είχε κλονικές συσπάσεις και έφευγε χωρίς ένταση και χαλαρός. Μετά από μια παρόμοια συνεδρία ο πρωκτικός του σφικτήρας συστάλθηκε και η διαστολική πίεση δεν έπεσε κάτω από 100 παρά τα ουρλιαχτά του. Στη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων, η πίεσή του συνέχισε να είναι ανεβασμένη.
Άρχισε να καταπνίγει την έντονη δυσαρέσκεια για τη γυναίκα του, ενώ παράλληλα έκφραζε επιθυμία να διατηρήσει το γάμο του. Με τον τυπικά αμφιθυμικό του τρόπο δήλωσε ότι ο γάμος είναι «80% καλός και 20% κακός». Το τελευταίο ποσοστό αφορούσε τα σεξουαλικά του προβλήματα, τα οποία ελαχιστοποιούσε. Παρά την γρήγορη πρόοδο που είχε κάνει μέχρις εδώ (31 συνεδρίες) αποφάσισε να διατηρήσει το γάμο του παρά να αγωνιστεί για τη ζωή του και εγκατέλειψε τη θεραπεία. Έξι χρόνια αργότερα έμαθα από ένα συγγενή του ότι πέθανε από επιπλοκή της υπερτασικής του βιοπάθειας.
Υπέρταση που εμφανίστηκε στη διάρκεια της οργονοθεραπείας. Μια 25χρονη, ανύπαντρη, λευκή γυναίκα ήρθε στη θεραπεία γιατί δεν είχε καμιά επαφή με ό,τι της συνέβαινε συγκινησιακά και είχε βαρεθεί τη ζωή της. Ήταν άνεργη, σχεδόν δυο χρόνια, και κοινωνικά απομονωμένη. Βιοφυσικά, ήταν υπέρβαρη, γύρω στα 25 κιλά, και βαριά θωρακισμένη σε όλο της το σώμα. Το μέτωπό της ήταν επίπεδο και ανέκφραστο, Κοιτούσε στο κενό αρκετές φορές και η έκφραση των ματιών της ήταν καχύποπτη και χωρίς επαφή. Το πρόσωπό της ήταν ακίνητο. Μπορούσε να χτυπά και να φωνάζει μηχανικά και τα κάτω της άκρα ήταν υπερβολικά ευαίσθητα στο άγγιγμα. Δεν υπήρχε ιστορικό υπέρτασης ή άλλης σοβαρής ασθένειας. Η διάγνωση ήταν, παρανοϊκή σχιζοφρένεια.
Μετά από αρκετά χρόνια θεραπείας, όταν τα πρώτα τρία τμήματα κινητοποιήθηκαν ικανοποιητικά, η ασθενής ανέπτυξε μια αίσθηση πληρότητας στο στήθος της. Η πίεση στους θωρακικούς παρασπονδυλικούς μυώνες προκάλεσε έντονο άγχος που το ένιωσε στο στήθος της. Στη διάρκεια της επόμενης εβδομάδας, είχε ζάλη, πονοκέφαλο, πόνο στα μάτια και άλλα οπτικά συμπτώματα. Ένας παθολόγος βρήκε την πίεση του αίματός της στα 115/105. Το ΗΚΓ και οι ακτινογραφίες θώρακα έδειξαν υπερτροφία της αριστερής κοιλίας. Η οφθαλμική εξέταση αποκάλυψε ιρίτιδα και αιμορραγία των επιπεφυκότων στο δεξί μάτι. Άρχισε αντιυπερτασική αγωγή και της ζητήθηκε να χάσει βάρος.
Όταν την είδα την επόμενη βδομάδα, η πίεσή της ήταν 150/100. Μετά από πίεση στο στήθος της, αφέθηκε να ουρλιάξει με φόβο και οργή και ακολούθως εμφανίστηκε το αντανακλαστικό του εμετού. Η πίεσή της έπεσε στα 124/90 και δήλωσε ότι έβλεπε καλύτερα και ένιωθε το κεφάλι της καθαρότερο. Έτσι, της ζητήθηκε να σταματήσει την αντιυπερτασική αγωγή.
Στη διάρκεια των επόμενων συνεδριών, τα ουρλιαχτά συνέχισαν να ανακουφίζουν την πίεση από τον τρόμο και την οργή της που ήταν μπλοκαρισμένα κυρίως στο στήθος της και τελικά ελευθερώθηκε από την παράνοια. Με πίεση στο στέρνο ένιωθε αισθήσεις τρόμου να απλώνονται προς τα έξω, από το κέντρο του στήθους προς την περιφέρεια (χέρια και ώμοι). Χτυπώντας στο θεραπευτικό κρεβάτι απελευθέρωσε έντονο ματαιωμένο θυμό που στρεφόταν σε ένα μέλος της οικογένειας, με το οποίο εκείνο τον καιρό αντιμετώπιζε μεγάλα προβλήματα. Στη διάρκεια των επόμενων λίγων εβδομάδων συνεχίστηκε η κινητοποίηση του στήθους της, ενώ μετρούσα την πίεσή της πριν και μετά από κάθε συνεδρία. Συνήθως, τόσο η συστολική όσο και η διαστολική πίεση ελαττώνονταν κατά 10 mmHg μετά την έκφραση φόβου και θυμού από το στήθος. Καθοδηγήθηκε να ουρλιάζει και εκτός θεραπείας όταν μπορούσε. Σιγά σιγά ένιωθε να σπάει η ένταση στο στήθος της.
Στη διάρκεια αυτής της φάσης θεραπείας, το άγχος της μετακινούνταν ανάμεσα στο θωρακικό και στο οφθαλμικό τμήμα. Όταν ένιωθε αγχώδης ή είχε ένταση στο στήθος της ήταν υπερτασική, αλλά ελεύθερη από παράνοια. Όταν η πίεσή της ήταν κανονική, το οφθαλμικό της τμήμα σφιγγόταν, γινόταν παρανοϊκή και αποσυρόταν. Οι συνεχόμενες κραυγές τρόμου ανακούφιζαν και τις δύο καταστάσεις.
Μετά από αυτό, συναισθήματα λύπης άρχισαν να αναδύονται και ήταν σε θέση να εκφράζει μεγάλη δυστυχία και λαχτάρα από το στήθος της. Με τη δίαιτα έχασε σταδιακά το περισσότερο από το πλεονάζον βάρος της. Καθώς η θωράκιση μετακινούνταν προς τα κάτω και το βάρος της διατηρήθηκε φυσιολογικό, η πίεση του αίματος παρέμενε σε κανονικά επίπεδα. Αυτή η φάση θεραπείας κράτησε 31 συνεδρίες.
Άσθμα
Το βρογχικό άσθμα είναι μια σημαντική βιοπάθεια στην οποία συμμετέχει το θωρακικό τμήμα και η οποία εκδηλώνεται με ένα χαρακτηριστικό τύπο πνιχτής αναπνοής, δύσπνοιας και απέκκρισης παχύρευστων φλεγμάτων. Μπορεί να εμφανίζεται κατά περιόδους, όταν το άτομο είναι σε σχετικά καλή κατάσταση, αλλά επίσης μπορεί να παρουσιάζει μια ήπια συνεχόμενη μορφή με εξάρσεις. Σε σπάνιες περιπτώσεις μια οξεία προσβολή μπορεί να επιμένει για μέρες ή εβδομάδες με τη μορφή της απειλητικής για τη ζωή εξέλιξης που ονομάζεται status asthmaticus [3].
Αιτιολογία. Στον ασθματικό, η παρασυμπαθητικοτονία εκδηλώνεται σαν αντίδραση σε μια υποκείμενη διέγερση του συμπαθητικού. Το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα συσπά τα βρογχιόλια και διεγείρει τη βλεννώδη παραγωγή, εμποδίζοντας έτσι την εισπνοή [1]. Αν και πολλές περιπτώσεις του άσθματος σχετίζονται με εξωτερικά αλλεργιογόνα ή με λοίμωξη, στην ουσία, η βαθύτερη αιτία είναι βιοπαθητική. Αυτό επιβεβαιώνεται ύστερα από την κλινική παρατήρηση, που φανερώνει ότι εξωτερικοί παράγοντες δεν είναι πλέον ικανοί να προκαλέσουν ασθματική προσβολή μετά την εξάλειψη της βιοπάθειας.
Επειδή, τόσο η υπέρταση, όσο και το άσθμα είναι βιοπάθειες που έχουν σχέση με το θωρακικό τμήμα, προκύπτει η ερώτηση: Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τη γένεση της κάθε μίας από αυτές; Στην υπέρταση κυριαρχεί η συμπαθητικοτονία και το στήθος είναι σκληρό και βρίσκεται σε ένταση. Στο άσθμα επικρατεί η παρασυμπαθητική διέγερση και το στήθος παρουσιάζεται πιο μαλακό. Το κλάμα που εκδηλώνεται συνήθως με την κινητοποίηση του ασθματικού στήθους, μπορεί να είναι η συγκινησιακή εκδήλωση της κλινικής παρασυμπαθητικής διέγερσης του αναπνευστικού συστήματος.
Παρουσίαση ιστορικού. Μια 21χρονη, λευκή, ανύπαντρη, προϊσταμένη γραφείου, είχε ένα ιστορικό αλλεργίας στην αμβροσία και ανέπτυξε άσθμα για πρώτη φορά όταν ήταν μικρό παιδί. Οι ασθματικές της κρίσεις υποχώρησαν στην αρχή της εφηβείας και επανεμφανίστηκαν προς το τέλος. Ακόμα και στη διάρκεια των περιόδων που δεν είχε άσθμα, ένιωθε πάντα σαν να είχε μπαμπάκι στο στήθος της. Χαρακτηρολογικά έτεινε να συμφωνεί και να εμφανίζεται συμπαθητική. Αυτά τα χαρακτηριστικά απέκρυπταν το φόβο της μήπως αποκαλυφθούν τα πραγματικά της αισθήματα. Στη σχέση μεταβίβασης που διαμορφώθηκε κατά τη θεραπεία, έγινε περιφρονητική και θύμωνε μαζί μου θεωρώντας με ηλίθιο, επειδή απεκάλυπτα τα βαθύτερα συναισθήματά μου στον καθένα. Πίσω από αυτό κρυβόταν ο φόβος της ότι ήταν ευάλωτη και κάτω από την εξουσία μου. Όμως γνώριζε ότι η συναισθηματική τιμιότητα ήταν απαραίτητη αν ήθελε να γίνει καλά. Αντιμετωπίζοντας τους φόβους της έκφρασε περισσότερη περιφρόνηση για μένα. Παραδέχθηκε ότι διάβαζε τα άρθρα μου για να βρει λάθη σε αυτά. Ενώ η έκφραση έντονων αρνητικών συγκινήσεων προκαλούσε δυνατούς γενικευμένους σπασμούς, η οργή της συγκεντρωνόταν στο στόμα και στον κόλπο της, καθώς τα ένιωθε και τα δύο σαν παγίδες για αρκούδες. Είχε την παρόρμηση να ξεσπάσει σε έκρηξη οργής, αλλά φοβόταν υπερβολικά (ένιωθε να συγκρατείται κάπως από το πίσω μέρος του στήθους της). Διακινδύνευσε να μιλήσει γι' αυτά με το φίλο της, ένα άτομο που το θεωρούσε ορόσημο στη ζωή της.
Ακολούθως βίωσε μια σύσπαση στο στήθος που έφερε στην επιφάνεια έντονη, κακόβουλη οργή, προς τον πατέρα της. Ανίκανη να αντέξει αυτά τα συναισθήματα, άρχισε να τρώει υπερβολικά. Ακολούθησε περισσότερη περιφρόνηση και κοροϊδία προς εμένα. Όμως, αυτή τη φορά, η συμπεριφορά της εξυπηρετούσε μια αμυντική λειτουργία. Την κατάπνιξη του αφόρητου συναισθήματος ότι ήταν ευάλωτη. Εκφράζοντας το μίσος προς τον πατέρα της μπόρεσε να αναδυθεί η δυστυχία της και άρχισε να έρχεται σε επαφή με τα συναισθήματα απόρριψης από αυτόν. Όταν ήταν στην εφηβεία έπαιζε γκολφ μαζί του, όχι επειδή της άρεσε το παιχνίδι, αλλά επειδή επιθυμούσε να συμφωνεί μαζί του και να τον ευχαριστεί. Στη διάρκεια του γκολφ ο πατέρας της, καθώς περπατούσε μαζί της, έλεγχε το περπάτημά της κρατώντας την σταθερά από τον αυχένα. Ένιωθε ότι αποτελούσαν περισσότερο ζευγάρι, παρά πατέρα και κόρη. Αυτά τα συναισθήματα εντάθηκαν καθώς οι γονείς της ξεκίνησαν τις διαδικασίες διαζυγίου.
Στη συνεδρία είχε το ξεκάθαρο συναίσθημα ενός ρόπαλου του γκολφ κολλημένου στο λαιμό της. Καθώς το βίωσε αυτό, ένιωσε ναυτία να ξεσπάει από την κοιλιά της. Τρομοκρατήθηκε κι έκλαψε με πανικό. Ακολούθησε δύσπνοια κι ένιωσε ότι ήταν στα πρόθυρα ασθματικής προσβολής. Συνειδητοποίησε ότι συμφωνώντας και ζώντας σύμφωνα με τις προσδοκίες του πατέρα της, έχασε την επαφή με τα αληθινά της συναισθήματα. Μετά από αυτό το επεισόδιο άρχισε να αποκτά σαφή αντίληψη για το πόσο πολύτιμο αγαθό είναι η υγεία.
Είδε τότε το ακόλουθο όνειρο: Ενώ είχε συνεδρία μαζί μου, την εγκαταλείπω και τη στέλνω σε μια γυναίκα θεραπευτή. Συμπεριφέρεται με ένα ιπποτικό τρόπο, αν και όταν ξύπνησε ένιωθε αφόρητα λυπημένη κι έκλαψε. Συσχέτισε αυτό το όνειρο με τη βαθύτατη λύπη της για την απόρριψη από τον πατέρα της. Τόσο στη θεραπεία, όσο και στην καθημερινή ζωή, άρχισε να αφήνεται σε βαθείς λυγμούς κι ένιωσε τον αυχένα της και το στήθος της να μαλακώνουν προσωρινά. Όμως, αντιστάθηκε στην πλήρη παράδοση.
Κατά τη διάρκεια της συνουσίας ένιωθε το λαιμό της κλειστό. Ταύτισε αυτό τον σπασμό με την ανικανότητά της για γενετήσια ικανοποίηση. Στη συνεδρία, ένιωθε τη θωράκιση του λαιμού της. Κινητοποίησα το ινίο και τους βαθύτερους μυώνες στη βάση του αυχένα, προκαλώντας τρόμο στο στήθος της και στο λαιμό της.
Αναδύθηκε μια βαθύτερη και δυνατότερη δολοφονική οργή προς τον πατέρα της, για την ψυχρή και άκαρδη συμπεριφορά του. Αφού έκφρασε αυτή την οργή, ένιωσε κίνηση στον κόλπο της και αφέθηκε σε βαθείς λυγμούς. Θυμήθηκε τη δυσανεξία του πατέρα της σε κάθε συγκινησιακή έκφραση: «Τι είναι αυτές οι αηδίες;», θα έλεγε περιφρονητικά. Μετά ένιωσε μια δακτυλιοειδή αίσθηση τρόμου γύρω από το αυχενικό τμήμα, επαναβιώνοντας το πιάσιμο του πατέρα της από τον αυχένα όταν πήγαινε μαζί του για να παίξει γκολφ.
Επειδή ο πατέρας της της συμπεριφερόταν σαν να ήταν αγόρι, είχε μάθει να ανταποκρίνεται σε αυτό και δεν μπορούσε να συμπεριφερθεί χαλαρά, θηλυκά ή ευαίσθητα. Αισθανόταν όλους τους άνδρες απειλητικούς όπως τον πατέρα της κι έκλαψε εκφράζοντας το φόβο της για μένα. Παραδέχθηκε ότι έπρεπε να «προετοιμαστεί καλά» πριν έρθει σε κάθε συνεδρία. Ένιωθε ότι την αντιπαθούσα και ότι στην ουσία η συνέχιση της θεραπείας της κρεμόταν από μια κλωστή, επειδή οποιαδήποτε στιγμή θα μπορούσα να την αποδοκιμάσω και να τη διώξω. Για αυτό το λόγο έπρεπε να συμφωνεί συνέχεια μαζί μου και να προλαβαίνει κάθε κίνηση που θα έκανα. Ο συγκατανευτικός της τρόπος την προστάτευε από την απόρριψη και σε ένα βαθύτερο επίπεδο από τον ευνουχισμό. Η έκφραση αυτών των φόβων της δημιούργησε δυνατή αίσθηση ευεξίας. Στη συνεδρία, όμως, εξακολούθησε να είναι φοβισμένη νιώθοντας το ίδιο σφίξιμο στο πίσω μέρος του στήθους της. Τότε, θύμωσε μαζί μου επειδή την «εξουσίαζα» και είχε την παρόρμηση να μαχαιρώσει τους ανθρώπους πισώπλατα. Καθισμένη στα γόνατά της και «μαχαιρώνοντας» το κρεβάτι, είχε μια δυνατή αίσθηση αναζωογόνησης.
Καθώς αντιλαμβανόταν περισσότερο τη στάση που είχε να ευχαριστεί τους άλλους ήρθε σε μεγαλύτερη επαφή με την επίδραση που είχε πάνω της ο πατέρας της. Θυμήθηκε πως πριν από το διαζύγιο των γονιών της κοιμόταν στο ίδιο κρεβάτι μαζί του και στη διάρκεια αυτής της περιόδου ένιωθε σαν να ήταν εραστές.
Η βίωση αυτών των συναισθημάτων συνοδεύτηκε από ένα σφίξιμο και κρύα ρίγη που διαπερνούσαν πάνω κάτω την πλάτη της. Μόλις η σεξουαλικότητά της αυξήθηκε προσωρινά, έπαθε δύσπνοια. Ένιωθε αφόρητη την πίεση στη μεσοπλάτια περιοχή, πάγωσε από το φόβο και δεν αισθανόταν τίποτε. Αυτό ακολουθήθηκε από ένταση του άσθματός της. Ένιωσε παγιδευμένη ανάμεσα στο άσθμα, το φόβο και την ανάγκη να κλάψει μπροστά μου. Μετά αισθάνθηκε ένα τρόμο θανάτου, που γινόταν αισθητός βαθιά στο λαιμό της και θυμήθηκε ότι πάντα δυσκολευόταν να κλάψει σαν παιδί. Αντί για αυτό ανέπτυξε άσθμα.
Καθώς αντιμετώπισε το φόβο που είχε απέναντι στο κλάμα, μπόρεσε σιγά σιγά να ανοιχθεί μαζί μου και να κλάψει με βαθείς λυγμούς. Αυτό συνοδεύτηκε από έντονη αίσθηση ζέστης στη μεσοπλάτια περιοχή, που της προκάλεσε βαθιά αναστάτωση. Το άσθμα της εντάθηκε την επόμενη εβδομάδα μέχρι τη συνεδρία της. Εκεί έκφρασε βαθύτατη λύπη και σπαραγμό μέσα από την καρδιά της, και το άσθμα υποχώρησε.
Το άσθμα της εμφανίστηκε ξανά. Είδε το εξής όνειρο: Ένας ναζί βάζει το χέρι του γύρω από το λαιμό της και την απειλεί ότι θα τη φυλακίσει για πάντα. Αυτό το αντιλήφθηκε σαν έκφραση του φόβου που είχε να μιλήσει ανοιχτά στη θεραπεία και της σχετιζόμενης καυγατζίδικης κακεντρέχειάς της. Είπε ότι δεν ήθελε να ακούσει τίποτα από αυτά που έλεγα ή να πει τίποτα η ίδια, γιατί ήξερε ότι θα συμφωνούσε αμέσως με ό.τι κι αν έλεγα. Ήταν απλά τρομοκρατημένη να είναι ο εαυτός της όταν εγώ ήμουν παρών. Μετά είχε έντονη παρόρμηση να ανοιχθεί προς τα έξω, αλλά φοβήθηκε πολύ να το κάνει. Βαθμιαία αφέθηκε σε βαθείς ανεξέλεγκτους λυγμούς. Ένιωσε μεγάλη ανακούφιση και εντυπωσιάστηκε που μπορούσε να εκφράζει αυτά τα συναισθήματα μπροστά μου. Ακολούθησαν πιο βαθείς λυγμοί καθώς ένιωσε την έλλειψη αγάπης από τον πατέρα της. Αυτό εναλλασσόταν με τρόμο που προερχόταν από το πίσω μέρος του στήθους της κι εκφραζόταν με την τυπική κραυγή που είναι ένα μίγμα φόβου και οργής.
Ένιωσε πόσο βοηθούσε το κλάμα της στην ανακούφιση του άσθματος, καθώς αντέστρεψε την τάση των πνευμόνων της να γεμίζουν με υγρά. Θυμήθηκε πως όταν ήταν παιδί, για να εμποδίσουν την επανεμφάνιση του άσθματος, όταν ήταν κρυωμένη την πήγαιναν στο γιατρό, για να κάνει ενέσεις αντιβιοτικών, και πως της είχαν πει ότι δεν θα έπρεπε να κλαίει γιατί αυτό θα χειροτέρευε το άσθμα της. Η μητέρα της την καλόπιανε λέγοντάς της πως αν δεν έκλαιγε θα της έπαιρνε το μεγαλύτερο ζαχαρωτό που θα έβρισκε στο κατάστημα. Ακολούθησαν πιο βαθείς λυγμοί. Το συναίσθημα ότι είχε μπαμπάκι στα πνευμόνια της έγινε λιγότερο έντονο. Η όλη ασθματική διαδικασία φαινόταν να αντιστρέφεται από μόνη της, καθώς επαναβίωσε τις πρώιμες αισθήσεις της ασθένειάς της.
Με αυτό τον τρόπο η ασθματική της τάση εξαλείφθηκε. Μπορούσε να εκφράζει βαθιά λαχτάρα από το στήθος της και συναισθήματα αγάπης. Εκείνο τον καιρό ανέπτυξε ένα κνησμώδες εξάνθημα (σμηγματορροϊκή δερματίτιδα) στο τριχωτό της κεφαλής, στο πρόσωπο, στους ώμους, καθώς και στον αυχένα. Η βιοπαθητική της τάση έδειχνε να κινείται προς τα έξω, από το κέντρο προς την περιφέρεια του θωρακικού τμήματος. Η θεραπεία μέχρι αυτού του σημείου κράτησε 180 συνεδρίες.
Σπαστική κολίτιδα (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου)
Σε αυτή τη βιοπάθεια, ο ασθενής υποφέρει από περιοδικές προσβολές πόνων στο υπογάστριο, έχει αέρια και διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Η κατάσταση χαρακτηρίζεται από μια αφύσικη διεγερσιμότητα του εντέρου με επακόλουθο την κοιλιακή δυσφορία. Στις περισσότερες περιπτώσεις το σύνδρομο προκαλεί συχνή, αλλά όχι εξουθενωτική δυσφορία. Σε λίγες περιπτώσεις προκαλεί αρκετά έντονο πόνο, που επηρεάζει τη ζωή του πάσχοντα. Είναι αρκετά συχνή νόσος, υπεύθυνη για το 40% των επισκέψεων στους γαστρεντερολόγους. Σε μια μελέτη εκτιμήθηκε ότι το 15-17% του συνολικού πληθυσμού είχε συμπτώματα σχετιζόμενα με αυτή τη βιοπάθεια [4]. Τα συμπτώματα ποικίλουν σε ένταση από φούσκωμα και δυσφορία που προέρχεται από την κατανάλωση τροφής και ποτού, έως έντονο - σαν κράμπα - κοιλιακό πόνο, που τείνει να εξαπλωθεί σε όλη την κοιλιά. Μπορεί να μετακινείται από σημείο σε σημείο, και συνήθως εντοπίζεται περισσότερο στην κατώτερη στην ανώτερη κοιλιακή χώρα.
Αιτιολογία. Τα συμπτώματα οφείλονται σε μια παρασυμπαθητική αντίδραση προς την υποκείμενη συμπαθητική διέγερση των νεύρων των εντέρων, ιδιαίτερα στο κόλον [1]. Το συγκινησιακό στρες ή συγκεκριμένες τροφές, μπορεί να διεγείρουν την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Παρουσίαση ιστορικού. Ένας 60χρονος, παντρεμένος, λευκός, επιχειρηματίας, είχε ένα ιστορικό βλεννώδους κολίτιδας εδώ και 15 χρόνια. Η συχνότητα της εμφάνισης κοιλιακού πόνου, αερίων και διάρροιας είχε αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, έτσι ώστε να περιορίζει τα ταξίδια του, καθώς εξαρτιόταν από τη διαθεσιμότητα τουαλέτας. Η προσβολή εκδηλωνόταν με έντονο κοιλιακό πόνο και διάρροια, μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών, ιδιαίτερα γαλακτοκομικών και χειροτέρευε όταν έκανε μεγάλα ταξίδια. Γι' αυτό το λόγο σχεδίαζε προσεκτικά τα ταξίδια του και τα πραγματοποιούσε μόνο όταν ήταν απολύτως απαραίτητο.
Στην αρχική εξέταση, ο ασθενής φαινόταν αποθαρρυμένος, καταθλιπτικός, μεγαλύτερος από την ηλικία που ανέφερε, και δεν είχε καμιά επαφή με τις συγκινήσεις του. Μιλούσε με έναν αργό, μακρόσυρτο, ελεγχόμενο τρόπο, έχοντας την τάση να κοιμίζει τον ακροατή του. Είχε την εμφάνιση νεκροθάφτη, και εμφάνιζε ελαφριά ψυχοκινητική επιβράδυνση. Βιοφυσικά, τα μάτια του φαίνονταν γεμάτα δάκρυα και λυπημένα και ήταν μέτρια θωρακισμένος σε όλο του το σώμα.
Αν και έδειχνε καταθλιπτικός, αρνήθηκε ότι ήταν λυπημένος. Η ζωή του ήταν νωθρή και συνηθισμένη καθώς την ολοκλήρωναν μια μονότονη δουλειά το πρωί και μια βαρετή συζυγική σχέση το βράδυ.
Επειδή ο ασθενής ήταν μανιοκαταθλιπτικός σε φάση κατάθλιψης, ο πρωταρχικός μου στόχος ήταν να αυξήσω το ενεργειακό του επίπεδο με κάθε δυνατό τρόπο. Επειδή η φόρτισή του ήταν χαμηλή, μπορούσα να κινητοποιήσω ακόμα και τη λεκάνη του, όταν αυτό απαιτείτο βιοφυσικά. Η ύπαρξη σωματικής βιοπάθειας απαιτούσε την αφαίρεση ενέργειας από τα κάτω άκρα πιέζοντάς τον στους μυώνες του ή βάζοντάς τον να κλωτσά αν και το τελευταίο δεν απέδιδε πολλά γιατί είχε σπασμούς στα πόδια και πόνους στο ισχίο. Η κινητοποίηση του στήθους, οι φωνές, το κλώτσημα και το χτύπημα με τα χέρια προκαλούσαν συχνά διασταλτική βιοφυσική αντίδραση και μια αίσθηση ρευμάτων σε όλο του το κορμί.
Εξαιτίας της μεγάλης έλλειψης επαφής με τον εαυτό του, δεν αντιλαμβανόταν το άγχος του όταν ανέπτυσσε τα εντερικά συμπτώματα. Ήταν απαραίτητο να εστιαζόμαστε συνέχεια στη συγκινησιακή του αντίδραση ρωτώντας τον εάν ένιωθε κάτι και τι ήταν αυτό. Επίσης επεσήμανε τις άμυνες του χαρακτήρα του, λέγοντας ότι κατέστρεφε όλο τον αυθορμητισμό και τη ζωντάνια μέσα του, μιλώντας κι έχοντας την εμφάνιση νεκροθάφτη. Του είπα ακόμα ότι δεν άκουγε τους άλλους και συμπεριφερόταν σαν ένας γκουρού, περιμένοντας από αυτούς να ακούσουν τις δηλώσεις του. Επιπλέον, αδιόρατα δυσφημούσε τους άλλους και δεν αντιλαμβανόταν ότι αυτό απομάκρυνε τους ανθρώπους από το περιβάλλον του. Παράλληλα, συμπεριφερόταν με ένα υπερβολικά υπεύθυνο και καλοπροαίρετα κυριαρχικό τρόπο, αγνοώντας τις δικές του συγκινησιακές ανάγκες. Το τελευταίο εκφράστηκε και με το ακόλουθο όνειρο: Αισθάνεται αποστεγνωμένος γιατί πρέπει να δώσει αίμα σε πολλούς ανθρώπους. Εύχεται να υπήρχε ένας ευκολότερος τρόπος για να δίνει κανείς αίμα.
Το μεγαλύτερο μέρος κάθε συνεδρίας, καταναλωνόταν στη βιοφυσική δουλειά των κάτω άκρων, συμπεριλαμβανομένης και της λεκάνης. Δούλεψα έντονα στους γλουτούς, στους ιγνυακούς τένοντες, στους προσαγωγούς και απαγωγούς των μηρών, προκαλώντας έντονη βιοφυσική διαστολή με γενικευμένα ρεύματα σε όλο του το κορμί. Βαθμιαία έγινε περισσότερο ζωντανός με καλύτερη επαφή και τα κοιλιακά συμπτώματα άρχισαν να υποχωρούν. Ωστόσο, εξακολουθούσε να περιορίζει τα ταξίδια του και δεν αντιλαμβανόταν ότι το υποκείμενο άγχος σχετιζόταν με τα εντερικά του συμπτώματα.
Συγκέντρωσα την κριτική μου στον τρόπο που χρησιμοποιούσε την υπερβολικά σοβαρή και επικριτική του στάση για να συντρίβει τη διέγερση της γυναίκας του. Ξαφνικά θύμωσε μαζί μου, αλλά το ίδιο ξαφνικά ξεθύμανε και άρχισε να μιλά με ένα συμβιβαστικό τρόπο. Αύξησα τη βιοφυσική κινητοποίηση της οργής δουλεύοντας στους ώμους και τα πόδια, προκαλώντας δυνατές θυμωμένες κραυγές του. Για πρώτη φορά ένιωσε μια αίσθηση δύναμης και ισχύος καθώς ο θυμός έβγαινε από το διάφραγμα και την κοιλιά του. Αυτό συνοδεύτηκε από δυνατές γενετήσιες αισθήσεις.
Έκανε ένα μεγάλο ταξίδι με αυτοκίνητο μετά από αυτά, χωρίς να παρουσιάσει εντερικά συμπτώματα, αλλά αντίθετα ένιωσε το υποκείμενο άγχος σαν κλειστοφοβία. Από κει κι έπειτα (μετά από 84 συνεδρίες) παρέμεινε ελεύθερος από εντερικά συμπτώματα και μπορούσε να τρώει κάθε είδους φαγητό και να ταξιδεύει χωρίς προβλήματα. Δοκίμασε περισσότερο τολμηρά σε απόσταση και διάρκεια ταξίδια και ενθουσιάστηκε πολύ από την προοπτική να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Ανέπτυξε αίσθηση του χιούμορ και η κόρη του και άλλοι γνωστοί του είπαν ότι φαινόταν νεότερος και πιο ζωντανός.
Βιβλιογραφία
- Baker, E.F.: "Man in the Trap". New York: Macmillan, 1967.
- Reich, W.: "The Discovery οf the Orgone. Volume Two: The Cancer Biopathy". New York: Orgone Institute Press, 1948.
- Wyngaarden, J.B., Smith, L.H. (eds): "Cecil Textbook of Medicine", 16th Ed. Philadelphia: W.B. Saunders Co., 1982.
- New York Times, February 2, 1988.
Πηγή : Το Περιοδικό της Οργονομίας, τεύχος 7, σελίδες 6-17.
Κατεβάστε το παραπάνω άρθρο σε μορφή pdf : 
Somatikes_Viopatheies_I.pdf589.33 KB.